Een korte geschiedenis van extreem skiën
Extreem skiën is wat er gebeurt als je weggaat van de geprepareerde pistes en op zoek gaat naar het steilste gebied dat je buiten de piste kunt vinden. In tegenstelling tot ‘gewoon’ off-piste skiën heb je bij extreem skiën te maken met hellingshoeken van minstens 45 graden of een flinke cliff drop.
Als je films van Matchstick Productions of Teton Gravity Research hebt gezien, weet je hoe extreem skiën eruitziet – maar ken je ook de geschiedenis ervan? Dankzij de vooruitgang in skitechnologie is het tegenwoordig een stuk eenvoudiger om extreem te gaan dan vroeger, maar vroeger gingen skiërs er nog steeds hard tegenaan!
Extreem skiën is een term die in de jaren 70 werd bedacht door de Fransen, die het simpelweg “Le Extreme” noemden. In de tijd voordat er enorme trucs van kliffen werden gegooid en er op vette ski’s werd gereden, was het al een wonder om heelhuids van een helling van 55 graden af te komen. Kun je je voorstellen dat je met een paar rechte ski’s van 65 mm breed en 210 cm lang een bijna verticale chute afgaat?
De pioniers van extreem skiën:
Sylvain Saudan
De in Zwitserland geboren Saudan wordt beschouwd als een van de vaders van het extreme skiën en wordt gezien als de uitvinder van de ‘windshield-wiper turn’ aan het eind van de jaren 1960. Hij voltooide ook 18 van de moeilijkste eerste afdalingen ter wereld, waaronder de Mont Blanc, Mount Kilimanjaro en Mount McKinley.
Bill Briggs
Briggs, de originele Amerikaanse ski-bergbeklimmer, vestigde zijn naam toen hij in 1971 de Grand Teton in Wyoming beklom. Omdat steilskiën in die tijd meer een Europees fenomeen was, werd Briggs’ verhaal over het skiën van de Grand Teton vooral met ongeloof ontvangen, dus huurde hij de volgende dag een vliegtuig om naar boven te gaan en zijn sporen te fotograferen. Die foto werd vrijwel meteen een icoon in de Amerikaanse skigemeenschap.
Stefano De Benedetti
De Benedetti begon zijn extreme skicarrière in 1976 en maakte meer dan 80 eerste afdalingen in de Alpen voordat hij in 1986 zijn ski’s ophing na het skiën van de Innominata Ridge op de Mont Blanc.
Yuichiro Miura
Miura brak het snelheidsrecord skiën in 1964, maar zag het de volgende dag alweer verbroken worden. In plaats van ontmoedigd te raken, bracht dit hem op een idee: als eerste de berg Fuji beklimmen en deze zo snel skiën dat een parachute nodig is om te remmen. Naast Fuji skiede Miura in 1970 ook de South Col van Mount Everest. Zijn parachute begaf het door de harde wind en hij gleed honderden meters de berg af, bijna verzwolgen door een enorme gletsjerspleet onderaan. Gelukkig stopte hij een paar meter voordat hij erin ging.
Anselme Baud
Baud, een andere tour-de-force onder de Europese steile skiërs, werd gids in 1973 en schreef – letterlijk – het boek over Chamonix: Chamonix – Mont Blanc en de Aiguilles Rouges – een gids voor skiërs.
De volgende generatie in extreem skiën; brengt het extreme naar de massa.
Scot Schmidt
In 1983 zag een van Warren Miller’s cameramannen die piste-skiën filmde in Squaw Valley een paar lokale “rat-bags” een aantal ongelooflijke off-piste lijnen skiën. Hij spoorde Scot Schmidt op en vroeg of hij hem mocht volgen. Warren Miller zelf noemde de beelden van de volgende dag “de meest opmerkelijke die ooit door mijn kantoor zijn gekomen” – die beelden van Scot die de Eagle’s Nest-klif laat vallen gaven de aanzet tot Scot’s filmcarrière en de richting van het skiën voor de komende decennia.
Glen Plake
Plake, een Amerikaanse hall of fame skiër, groeide op met moguls skiën in Heavenly Valley en werd bekend toen hij samen met Scot Schmidt de hoofdrol speelde in Greg Stumps The Blizzard of Aahhh’s – algemeen erkend als dé film die extreem skiën tot de toekomst van de sport maakte. Het verstevigde ook Plake’s kenmerkende mohawk-kapsel in de hoofden van jonge extreme-skiërs over de hele wereld.
Doug Coombs
Coombs was een productieve Amerikaanse berggids die zijn professionele carrière als gids begon in Jackson Hole in 1986. Hij heeft meer dan 250 eerste afdalingen op zijn naam staan, waaronder enkele van de moeilijkste stukken terrein op vijf continenten. Veel van deze afdalingen zijn opgenomen in de grootste films van de opkomende beweging.
Doug was ook een van de pioniers van Alaska’s Chugash range, en hielp de ogen van de wereld te openen voor het ongelooflijk wilde terrein in het nu legendarische Franse backcountry skigebied van La Grave. Helaas is La Grave ook de plek waar Coombs zijn leven verloor tijdens de reddingspoging van een collega-gids.
Shane McConkey
Shane McConkey is waarschijnlijk de grootste persoonlijkheid ooit in welke skidiscipline dan ook. Hij begon zijn professionele skicarrière in de Pro Mogul Tour, maar werd gevraagd te vertrekken na een toen illegale backflip en een nog illegaler naakte spread eagle. Shane’s vrolijke persoonlijkheid scheen door in alle films waarin hij te zien was, vooral wanneer hij gekleed ging als zijn extreem-skiër pastiche personage ‘Saucer Boy’.
McConkey speelde ook een grote rol in de fat-ski beweging die hij halverwege de jaren ’90 initieerde, aanvankelijk door de Volant Chubb van 90 mm onder de voet te gebruiken als zijn alledaagse ski (in die tijd werden fat-ski’s beschouwd als een kruk voor arme skiërs). Jaren later was Shane aan het waterskiën met een paar vrienden toen hij een Eureka-moment had en zich realiseerde dat poedersneeuw zich meer gedraagt als water dan als hard aangestampte sneeuw. Hij monteerde een paar skibindingen op een paar waterski’s in het prototype dat uiteindelijk de K2 Pontoon zou worden in 2006. Reverse camber, reverse sidecut en tapered-tail ski’s, die vandaag de dag gemeengoed zijn onder poederskiërs, zijn allemaal een product van McConkey’s verbeelding. Helaas overleed Shane tijdens een ski-BASE jump ongeluk in de Dolomieten in 2009.
Seth Morrisson
Seth Morrison was waarschijnlijk de meest zichtbare figuur in het extreme skiën toen het echt mainstream begon te worden in de vroege jaren 2000. Tussen 2000 en 2013 speelde Seth een rol in 24 grote extreme skifilms van Teton Gravity Research, Warren Miller Entertainment, Matchstick Productions en anderen. Gedurende deze periode was hij ook de winnaar van 15 Powder Video Awards en liet hij vele pro-model ski’s en skischoenen produceren door zijn sponsors K2 en Full Tilt.
Hoe begin je met extreem skiën?
Zoals het gezegde luidt: je moet leren kruipen voordat je kunt lopen, en lopen voordat je kunt rennen. Zo moet je ook eerst de geprepareerde pistes in het skigebied onder de knie krijgen voordat je off-piste gaat. Raak vertrouwd met geprepareerde rode en zwarte pistes en probeer dan te skiën op ‘natuurlijke’, ongeprepareerde pistes.
De volgende stap is het verkennen van rustig terrein buiten de piste. Omdat off-piste afdalingen per definitie onbeveiligd zijn, moet je vertrouwd raken met veiligheidsprotocollen, om nog maar te zwijgen over de verschillen in techniek die je onder de knie moet krijgen. Een professionele skileraar of berggids is van onschatbare waarde voor je eerste kennismaking met de backcountry. Veel gespecialiseerde skischolen – zoals TDC in Val d’Isere, Tignes en Meribel – bieden geweldige introductiecursussen voor off-piste groepen. Deze lessen zijn een geweldige manier om je voeten nat te maken buiten de piste, omdat ze budgetvriendelijk zijn en je bij je nieuwe avonturen wordt vergezeld door gelijkgestemden.
